เพิ่มบุญผีบ้านผีเรือน “ผู้อยู่” ร่มเย็นร่ำรวย - ไทยรัฐ

แน่นอนว่าเมื่อถึงวันสำคัญอย่างเทศกาลปีใหม่ เจ้าบ้านก็จะมีการทำบุญบ้านเซ่นไหว้

ความเชื่อเกี่ยวกับผีบ้านผีเรือน หากจะกล่าวกันถึงลักษณะ...ว่ากันว่าผีบ้านผีเรือนนั้นจะมีรูปร่างเหมือนคนปกติ ใส่ชุดไทยโบราณ บางความเชื่อก็ว่า...“ผีเรือน” ก็คือ “ผีประจำบ้าน” ส่วนผีบ้านนั้นก็จะแยกย่อยกันออกไปว่าเป็นผีประจำหมู่บ้านชุมชน

ส่วนความเชื่อในการนับถือ “ผีบ้านผีเรือน” ศูนย์เอกสารและอักษรโบราณล้านนา สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางบันทึกไว้...

“ว่ากันตามลักษณะความเชื่อโบราณที่ได้รับการสืบทอดมาจากรุ่นปู่ย่าตายายเนิ่นนานมาแล้วด้วยว่าครอบครัวคนไทยเป็นระบบครอบครัวมีความผูกพันกันอย่างแนบแน่น แน่นอนว่าสิ่งใดที่บรรพบุรุษทำไว้ก็จะพากันทำตามกันมาจากรุ่นสู่รุ่น...”

โดยมีความเชื่ออย่างยิ่งว่าเมื่อกระทำแล้วจะทำให้ครอบครัวร่มเย็น สงบสุข ยกตัวอย่างกรณี “ชาวนครไทย” เรียกผีบ้านผีเรือนว่า “ผีพ่อเฒ่าเจ้าเรือน” “ผีพ่อเฒ่าใหญ่”

“ผีเหย้าผีเรือน” ...โดยที่ผีเหล่านี้เป็นผีบรรพบุรุษที่ตายไปแล้ว เช่น ปู่ย่าตายาย

กล่าวกันว่า ผู้ที่นับถือจะทำหิ้งขนาด 1-2 ฟุต วางของใช้บรรพบุรุษ เช่น พระห้อยคอ หนังสือ เสื้อผ้า ฯลฯ บันทึกไว้ด้วยว่าพิธีนี้ชาวนครไทเชื่อว่า ถ้าปีใดไม่ทำพิธีเซ่นไหว้ผีบ้านผีเรือน “ผี” จะมารบกวนคนในบ้านให้เจ็บป่วย สามี...ภรรยา

จะทะเลาะกัน เด็กเล็กร้องไห้ทั้งคืน

ตรงกันข้าม...หากครอบครัวใดทำพิธีเซ่นไหว้ก็จะมีแต่ความสุข ความเจริญ

การจัดพิธีกรรมเซ่นไหว้มักจะให้ผู้สูงอายุเป็นผู้ทำพิธี จึงทำให้ผู้สูงอายุมีความหมายต่อลูกๆหลานๆเป็นการให้ความสำคัญแก่ผู้ควรเคารพ สร้างความสัมพันธ์ระหว่างเครือญาติ ความรู้สึกโดดเดี่ยวจึงไม่มี...

ทำให้ลูกหลานมีความกตัญญูต่อบรรพบุรุษของตน

O O O O

ตอกย้ำ “พิธีกรรมการเซ่นไหว้ผีบ้านผีเรือน” นิยมทำกันในวันตรุษ วันสารท วันเกิดบรรพบุรุษ วันเอาข้าวขึ้นยุ้ง วันรับขวัญ เลือกเอาวันใดวันหนึ่ง...ในบางบ้านจะเซ่นด้วยอาหารคาวหวานที่บรรพบุรุษชอบ บางบ้านก็เซ่นด้วยหัวหมู ไก่ หมากพลู ขนม บุหรี่ เหล้า ดอกไม้ ซึ่งนิยมใช้ดอกพุด

บางบ้านจุดตะเกียง บางบ้านจุดเทียน...ผู้ทำพิธีบอกกล่าวผีบ้านผีเรือน “ลูกหลานเอาของ......มาเซ่นไหว้เชิญมารับประทาน และขอให้คุ้มครอง.....ให้อยู่ดีกินดีและร่ำรวย”

บางครั้ง...บางบ้าน...มี “คนป่วย” หรือมี “ความทุกข์” ต้องการให้ผีเรือนมาช่วยก็อาจทำพิธีเซ่นไหว้ได้...เมื่อหายทุกข์ หายป่วยแล้วก็อาจจะต้องแก้บนตามที่บอกกล่าวผีบ้านผีเรือนไว้

ว่ากันด้วยการทำบุญนั้น “บุญ” จักสำเร็จได้ด้วยการให้ส่วนบุญ หรือที่เรียกว่า “ปัตติทานมัย” สามารถนำมาใช้ได้และสร้างบุญได้จริง แม้จะเป็นการผสมผสานร่วมกับความเชื่ออื่นๆด้วยก็ตาม

เกี่ยวกับเรื่องนี้ ยังมีความเกี่ยวโยงไปถึง “ผีบ้านผีเรือน” ด้วยเช่นกันนั่นก็คือ “โอปปาติกะ” ที่ยังมีความผูกพันกับเจ้าบ้านผู้อยู่อาศัยในบ้าน

หากจะทำการบูชาก็ย่อมขึ้นอยู่กับผู้บูชาเป็นสำคัญไม่ว่าจะเป็นการปฏิบัติ การจัดถวาย เครื่องเซ่นบูชา ซึ่งแน่นอนว่าย่อมมีความต่างกันในเรื่องของความเชื่อและศรัทธาของแต่ละบุคคล

ยึดโยงด้วยหัวใจสำคัญ สุดท้ายแล้วนั่นก็คือ...“ความสบายใจ”

กระนั้นสิ่งสำคัญก็คือการอุทิศส่วนบุญกุศล บอกกล่าวให้ได้รับบุญ เพื่อสั่งสมบุญความดีเพื่อไปเกิดยังภพภูมิที่ดีกว่า สูงกว่า มีความสุขมากขึ้นกว่าเดิมขึ้นไป

O O O O

อีกหนึ่งศรัทธาความเชื่อที่ดูคล้ายหรือใกล้เคียงกัน...“วิธีไหว้เจ้าที่กลางบ้าน” เพื่อความสุขสงบ ร่มเย็น หรือหวังไปไกลๆ... “อยู่แล้วรวย”

ยึดหลักใหญ่คร่าวๆ 3 ประการ คือ จุดธูป 5 ดอก ไหว้เจ้าที่กลางบ้าน, เตรียมเครื่องไหว้ ผลไม้มงคล, มุ่งหวังเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ผู้อยู่อาศัย

รายละเอียดที่สามารถนำไปปรับใช้กันได้อย่างเช่น เทียน 1 คู่, ธูป 5 ดอก, น้ำ 1 แก้ว, ดอกดาวเรืองหรือพวงมาลัย ส่วนผลไม้มงคลก็แล้วแต่ความสะดวกหาได้ง่าย เช่น ส้ม กล้วย องุ่น ทับทิม ฯลฯ

สำหรับวิธีการไหว้นั้น “ผู้ไหว้” จะต้องหันหน้าเข้าบ้านและหันหลังให้กับประตูบ้าน และให้นำของไหว้ทั้งหมดจัดวางไว้บนผ้าขาว จากนั้นก็จุดธูปเทียนบูชา พร้อมกล่าวคำขอขมา

...ข้าแต่เจ้าที่เจ้าทาง วันนี้วันดีของข้าพเจ้า... บอกบ้านเลขที่ ใครเป็นเจ้าของ ชื่อ...นามสกุล เราจะทำการขอขมากรรมแก่ท่าน หากมีสิ่งใดที่ข้าพเจ้าได้ทำผิดพลาดไป ตั้งใจก็ดี ไม่ตั้งใจก็ดี ทั้งที่รู้และไม่รู้ก็ดี ขอท่านเมตตาและอโหสิกรรมให้กับข้าพเจ้า และโปรดช่วยให้ข้าพเจ้าที่อยู่บ้านเลขที่...หลังนี้อย่างมีความสุข ราบรื่นเงินทองไหลมาเทมา หรือ...จะขอพรอื่นๆได้ตามที่ใจปรารถนาก็ว่ากันไป

เสร็จแล้วก็ปักธูปรอจนธูปหมดดอกค่อยทำการขอพร กล่าวคำลาของไหว้ นำผลไม้ไปทานเพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตัวเองและครอบครัวผู้ที่อยู่ในบ้านหลังนี้

ว่ากันว่า...หากมีโอกาส เจ้าบ้านอาจจะไหว้เป็นประจำทุก 6 เดือน แต่ท้ายที่สุดแล้วก็ขึ้นอยู่กับความสะดวกของเจ้าบ้านด้วยเช่นกัน เอาเป็นว่า... เรื่องทำนองอย่างนี้เชื่อไม่เชื่อก็อย่าได้ลบหลู่

ทำเท่าที่ไหว ศรัทธากันอย่างมีเหตุมีผล อย่าทำเพื่อหวังผลสูงสุด หากแต่ทำไปเพื่ออย่างน้อยๆก็ความสบายใจของตนเองและคนในครอบครัว ยิ่งในยามวิกฤติหนักรอบด้านเช่นนี้...ที่พึ่งทางใจที่ทำให้จิตใจเข้มแข็ง ให้ฝ่าฟันทุกอุปสรรคไปได้เป็นสิ่งสำคัญที่สุด...จะได้ผลมากน้อยอย่างไรก็ว่ากันไป ดีกว่านั่งๆนอนๆอยู่เฉยๆ

“ศรัทธา”...นำมาซึ่งปาฏิหาริย์? เชื่อไม่เชื่อโปรดอย่าได้...“ลบหลู่”.